Dopiero od niedawna możemy cieszyć się w Polsce z możliwości korzystania z dobrodziejstw funkcjonowania w ramach Grup VAT. Przed wejściem w życie przepisów co chwilę pojawiały się coraz bardziej ciekawe prezentacje z kalkulacjami oszczędności VAT, z których realnie można było wysnuć jeden wniosek – no to na co jeszcze czekamy (!), tym bardziej, iż Ministerstwo Finansów opublikowało w październiku 2022 r. Objaśnienia podatkowe. W praktyce wszystko powinno być więc jasne.
Szczegółowa analiza za i przeciw powinna być oparta każdorazowo o konkretny model biznesowy oraz jak się również okazuje o analizę z punktu widzenia aspektów: płynnościowego, podatku dochodowego od osób prawnych, bilansowego czy prawnego.
Załóżmy, że podmiot typu centrum usług wspólnych (SSC) po wejściu do Grupy VAT przestaje nagle wystawiać faktury (i zapewne zaczyna dokumentować wzajemne rozliczenie w Grupie VAT notą) na podmiot powiązany (zakładamy szpitale lub banki, bo wtedy ma to największy sens ekonomiczny). Zapewne w takiej sytuacji podmiot powiązany przeleje do SSC mniej pieniędzy dokładnie o wysokość VAT. W rezultacie w SSC pojawi się automatycznie niedobór środków finansowych (w skrócie gotówki) na obsługę kosztów (zwłaszcza tych z VAT), które regulować przecież nadal trzeba w kwotach brutto. Cywilistycznie bowiem dalej mamy do czynienia z zakupem usług przez SSC (a nie Grupę VAT). Należy zatem przemyśleć dofinansowanie podmiotu SSC.
Idźmy dalej. Z punktu widzenia Grupy VAT (upraszczając) nagle nieodliczalny podatek naliczony VAT w SSC staje się dla niej kosztem podatkowym w CIT. W rezultacie SSC zaczyna raportować te same przychody do CIT co dotychczas, natomiast jak rozumiemy koszty (Objaśnienia Ministerstwa nie odnoszą się bowiem do tematu CIT) nieodliczalnego VAT od faktur wystawianych na SSC będą wyłącznie dodatkowymi kosztami podatkowymi SSC (zakładamy tutaj związek VAT naliczonego w SSC z działalnością zwolnioną wspomnianego szpitala). Konsekwentnie SSC z punktu widzenia podatku CIT z automatu wpadnie w niższą rentowność (podatkową i z punktu widzenia prawa bilansowego, (ale czy będzie to dalej rentowność rynkowa))? Z drugiej strony, podmiot powiązany nabywający usługi już bez VAT (w naszym przypadku szpital) będzie dla podatku CIT raportował wynik dokładnie wyższy o dotychczas nieodliczalny podatek VAT naliczony z faktur od SSC.
Jednak to nie wszystko. Postawmy się na miejscu członka zarządu SSC. Moim zdaniem wejście do Grupy VAT z punktu widzenia SSC jest biznesowo nieuzasadnione, pytanie czy nie jest wręcz działaniem na szkodę spółki SSC, spada bowiem zarówno rentowność tego podmiotu, jak i potrzebne jest dodatkowe finansowanie. Zresztą również w PGK czyli Grupie CIT podmiot dochodowy niejako konsumuje aktywo w postaci ujemnej dochodowości drugiego podmiotu więc tenże drugi podmiot nie może pokazać już w sprawozdaniu finansowym aktywa z tytułu podatku odroczonego. I tutaj pojawia się pytanie – skoro z punktu widzenia grupy kapitałowej wejście do Grupy VAT jest korzystne, to który podmiot – a może podmioty – powinny odnieść ekonomiczne korzyści z tego i jak je podzielić oraz zaprezentować w sprawozdaniu finansowym?
Moim zdaniem zasadne winno być dzielenie korzyści przez podmioty uczestniczące w Grupie VAT (i również w PGK – czyli Grupie CIT) w taki sposób, aby każdy z uczestników tejże Grupy VAT odniósł korzyści z tytułu wstąpienia do niej. Pojawi się w konsekwencji kolejne pytanie – czy podział takich korzyści będzie oddzielnym strumieniem pieniężnym, który ponownie powinien być analizowany pod kątem CIT i VAT. Jest to istotne z punktu widzenia poszczególnych członków zarządu spółek wchodzących do Grupy VAT. Myślę że ustalenie racjonalnego i rzetelnego sposobu kalkulacji podziału takich korzyści będzie nie lada wyzwaniem zarówno dla decydentów, jak i następnie audytorów.
Oczywiście nie zapominajmy jeszcze o konieczności wymiany kas fiskalnych, poinformowaniu kontrahentów o zmianie numeru VAT (mamy nadzieję, że nie będą robić nam problemów), solidarnej odpowiedzialności (zwłaszcza członków zarządu mniejszych spółek za rozliczenia podatkowej większych członków Grupy VAT (!?)) i tak dalej, i tak dalej.
W razie pytań lub chęci współpracy prosimy o kontakt.
Szymon Kołecki
tel. 604 496 308
e-mail: skolecki@kmdp.eu